Lichtkunstwerk Syndesmos

Syndesmos, het Griekse woord voor verbinding, is de naam van het nieuwe kunstwerk dat staat in de gracht bij Fort van Hoofddorp. Het permanente lichtkunstwerk symboliseert zowel de verbinding tussen het fort en haar omgeving, als de verbinding tussen het verleden en heden van het forteiland. De lichtsculptuur is ontstaan uit een samenwerking tussen architect Serge Schoemaker en kunstenaar Siba Sahabi.

Tussen 2010 en 2020 is Fort van Hoofddorp onder leiding van Serge Schoemaker Architects getransformeerd tot een openbaar park met ruimte voor horeca en culturele activiteiten. Met de herbestemming is het fort een ontmoetingsplek geworden in het hart van de Haarlemmermeer. Ondanks dat het fort al sinds decennia bereikbaar is via een damverbinding, bleef de wens om de historische brugverbinding weer onder de aandacht te brengen.

Fort van Hoofddorp (1904), onderdeel van de Stelling van Amsterdam, werd oorspronkelijk volledig omgeven door water. Het vaste land was destijds verbonden met het forteiland middels een beweegbare brug, die in nood op het forteiland kon worden getrokken. Het idee van de architect om een lichtkunstwerk te plaatsen op de historische pijlers van de verdwenen brug, werd omarmd door de gemeente. Het onderstreepte het doel van de herbestemming: het werelderfgoed weer zichtbaar en toegankelijk maken voor de inwoners van Haarlemmermeer.

Serge Schoemaker, die al meerdere lichtinstallaties realiseerde, kreeg van de gemeente Haarlemmermeer de opdracht om het kunstwerk te ontwikkelen. Het project werd financieel ondersteund door de Provincie Noord-Holland. Voor de uitvoering van deze opdracht werkte hij nauw samen met kunstenaar Siba Sahabi, die zich met haar hedendaagse kunstobjecten en installaties focust op het onderzoeken en vertalen van culturele identiteiten.

De twee vormgevers kozen bewust voor een modern en abstract werk, dat een dialoog aangaat met het imposante, betonnen fortgebouw. Terwijl het fort een massief en langgerekt bouwwerk is, heeft de stalen sculptuur door z’n opengewerkte vorm ietsluchtigs en is opwaarts gericht, waardoor het ook boven het riet uitrijst. Met een hoogte van drie meter en een spanbreedte van zes meter is Syndesmos een echte blikvanger wanneer je langs de Geniedijk fietst of wandelt.

Het sculpturale kunstwerk bestaat uit twee schuin opstaande driehoeken en balanceert op twee steunpunten op de pijlers van de brug. De abstracte vorm is een verwijzing naar de driehoekige vorm van het forteiland. De ene driehoek staat voor het verleden en de andere driehoek voor het heden. ’s Avonds lichten de onderzijden van de driehoekige vormen op, waardoor een subtiele compositie van verlichte lijnen ontstaat, zowel in de lucht als in het water.