Serge Schoemaker Architects

Deze landschapsobjecten in de provincie Antwerpen zijn ontworpen om de beleving te versterken van het populaire wandelgebied rondom de meanderende ‘Grote Gracht’, ten oosten van de Belgische plaats Retie. De rijke lokale landbouwgeschiedenis is door Serge Schoemaker Architects op poëtische wijze vertaald naar een serie minimalistische landschapselementen.

De gemeente Retie zocht een totaalconcept, dat de identiteit en aantrekkingskracht van het wandelgebied zou vergroten. De landbouwontginning in de omgeving van de 19e eeuwse Grote Gracht heeft in de afgelopen decennia geresulteerd in een open-ruimtegebied, dat uniek is op de Kempense Heuvelrug. Het gebied wordt gekenmerkt door opvallende verkavelingen en wateringen.

Ons winnende prijsvraagontwerp is zowel poëtisch als functioneel van aard: het plan bevat informatieposten en land art-objecten, vervaardigd van gecoat plaatstaal. Elk element is uniek, desalniettemin zijn de objecten door hun strakke vormgeving en uitgesproken kleurgeving toch duidelijk als serie herkenbaar.

De informatieposten bestaan uit levensgrote ‘kaartuitsneden’, die verticaal in het landschap worden geplaatst. De abstracte kaartfragmenten tonen het contrast tussen de orthogonale verkavelingen en de natuurlijke beekjes, terwijl de informatietekst toelichting geeft bij de landbouwgeschiedenis, het Retiese dialect en de drie land art-objecten.

De Grote Gracht was de inspiratiebron voor het ontwerp van een meanderend zitelement: ‘De Bank’. De zestien meter lange bank heeft dezelfde vorm als het afwateringskanaal dat door het gebied loopt. De taps toelopende onderconstructie verwijst subtiel naar het toenemende hoogteverschil tussen het hellende landschap en de waterweg.

Het lineaire land art-element ‘De Muur’ maakt een onzichtbare lijn in het wandelgebied weer leesbaar: de voormalige grens van het Koninklijk Domein. Dit is het gebied dat eigendom was van koning Leopold I en zijn zoon Filip, Graaf van Vlaanderen, tussen 1853 en 1950. Op de grenslijn is in het landschap een wand geplaatst met een gravure van het persoonlijke wapen van koning Leopold I.

Het derde land art-object, ‘De Trap’, is een trapvormig landschapselement en tegelijkertijd een uitzichtsplatform. Het is gepositioneerd in de richting van het Kempens Plateau, waar veel van het natuurlijke water uit het gebied vandaan komt. Het object zal in een open maïsveld komen te staan en afhankelijk van het seizoen al dan niet omgeven zijn door hoge maïsplanten.

Locatie: Retie, België
Jaar: 2018-2019
Status: Opgeleverd
Opdrachtgever: Gemeente Retie
Projectteam: Serge Schoemaker, Alexander Beeloo | Max Hart Nibbrig, Sanne Knoll, Valentine Jaques
Fotografie: MWA Hart Nibbrig/ SSA